Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao một số người dường như sinh ra là để giàu có, thành công và hạnh phúc, trong khi một số người dường như sinh ra là để nghèo khó và thất bại? Nguyên nhân phải chăng là do sự khác nhau về học vấn, sự thông minh, kỹ năng giao tiếp, thời cơ, mối quan hệ hay sự may mắn? Câu trả lời đầy ngạc nhiên là: Không phải bất cứ yếu tố nào ở trên.
Thực tế là người giàu có cách suy nghĩ rất khác so với người nghèo. Chính cách suy nghĩ đó quyết định hành động của họ và vì thế quyết định kết quả của họ.
Suy nghĩ nhỏ =>Hành động nhỏ =>Kết quả nhỏ.
Suy nghĩ lớn => Hành động lớn => Kết quả lớn.
Lập trình từ quá khứ -> suy nghĩ -> cảm xúc -> Hành động -> Kết quả
Bây giờ chúng ta hãy cùng xem tư duy của chúng ta bị lập trình như thế nào. Cách suy nghĩ của bạn bị chi phối, ảnh hưởng bởi những người xung quanh từ lúc nhỏ cho tới lúc lớn lên. Sau đây là trường hợp của bé A
a) Trường hợp 1: Bé A sinh ra trong một gia đình làm tổng thống, và từ lúc nhỏ cho đến lúc lớn lên, bé A có cơ hội được gặp rất nhiều nhân vật nổi tiếng trong giới chính trị, đồng thời bé A thường xuyên nghe bố mẹ nói chuyện với nhau về chính sự.... Kết quả là bé A nghĩ rằng việc tôi lớn lên làm tổng thống, thủ tướng hay ít nhất là bộ trưởng là điều hiển nhiên
b) Trường hợp 2: Bé A sinh ra trong một gia đình doanh nhân và bố mẹ, ông và bé A đang sở hữa một tập đoàn hàng tỷ đô. Từ lúc sinh ra cho tới lúc lớn lên, bé A thường xuyên được bố mẹ kể về chuyện làm ăn kinh doanh: các chiến lược phát triển tập đoàn, cách mở rộng mối quan hệ …. Vô tình những điều này đã được cài đặt dần dần trong tư duy của bé A, và bé nghĩ rằng việc tôi lớn lên sở hữu một doanh nghiệp là chuyện rất bình thường
c) Trường hợp 3: Bé A sinh ra trong một gia đình làm ruộng và bố mẹ bé A quanh năm chỉ biết “ Bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”. Từ lúc nhỏ cho đến lúc lớn lên bé A thường xuyên được bố mẹ khuyên rằng : “Con phải cố gắng vào đại học, học cho thật tốt, sau đó xin một công việc thật ổn định”. Cứ dần dần như thế bé A nghĩ rằng mình phải tập trung học thật tốt chuyên nghành rồi cầm tấm bằng đi xin việc
d) Trương hợp 4. Bé A không may sinh ra bố mẹ mất sớm và từ nhỏ em đã phải sống cùng với những đứa trẻ ở gầm cầu. Từ lúc nhỏ tới lúc lớn lên em không được học hành, em cứ bắt chước những gì những đứa trẻ lớn hơn mình làm để làm sao sống cho qua ngày. Tư duy của em bị cài đặt từ đó, em chỉ nghĩ đến việc làm sao kiếm tiền để tồn tại, và có thể thấy rất rõ một điều là cách cư xử của bé A mang đậm văn hóa nơi em sinh ra và lớn lên
Học ngoại ngữ cũng vậy, một trong những trở ngại lớn nhất khi chúng ta khi học ngoại ngữ là tư duy về ngôn ngữ của chúng ta bị cài đặt từ trước, rất khó để gỡ bỏ. Hay nói cách khác hệ thống niềm tin của chúng ta về việc học ngoại ngữ đã được cài đặt từ trước
Có thể bạn đã nghe ai đó nói rằng mỗi người đều có mục tiêu và những phương pháp học khác nhau. điều đó hoàn toàn đúng nhưng người đó có thực sự là người thành công trong việc học ngoại ngữ không? Và điều quan trọng hơn là người đó đã giúp cho bao nhiêu người có thể nghe và nói tốt tiếng Anh ?
Có một điều tôi tin chắc rằng hơn 90% chúng ta học ngoại ngữ (cụ thể là tiếng Anh ) với mục đích là để giao tiếp.
Dưới đây tôi có trích dẫn về kinh nghiệm học tiếng Anh của thầy Duy Nhiên-một thầy giáo rất tâm huyết, nhiệt tình. Các bạn cùng tham khảo nhé
“LÀM SAO NGHE ĐƯỢC TIẾNG ANH"
Một trong những trở ngại lớn nhất của chúng ta khi học một ngoại ngữ ấy là chúng ta quá… thông minh và có quá nhiều kinh nghiệm
Quá thông minh: vì mình không thể nào chấp nhận nghe một câu mà mình không hiểu: cần phải hiểu một câu nói gì trước khi nghe tiếp câu thứ hai, nếu không thì mình không buồn nghe tiếp.
Quá kinh nghiệm: Cuộc đời đã dạy ta không nghe những gì người khác nói mà chỉ hiểu những gì mà nội dung chuyển tải. Nếu không hiểu nội dung, chúng ta không thể lặp lại lời người kia. Cũng vì thế mà - trong giai đoạn đầu học ngoại ngữ - mỗi lần nghe một câu tiếng Anh thì trong đầu phải dịch ra được tiếng Việt thì mới yên tâm, bằng không thì … câu ấy không có nghĩa.
Thế nhưng, đấy là lối học sinh ngữ ngược chiều. Tôi biết được 6 ngôn ngữ, trong đó có ba ngôn ngữ thành thạo nghe nói đọc viết: Việt - Anh - Pháp, và tôi thấy rằng trong các
ngôn ngữ tôi biết thì, một cách khách quan, nghe và nói tiếng Việt là khó nhất (vì ở phương tây, không có ngôn ngữ nào mà mình đổi cao độ của một từ thì ý nghĩa từ ấy lại thay đổi: ma - má - mà - mạ - mã - mả). Nhưng các bạn ở forum này, cũng như tôi, đều không có vấn đề gì cả với cái sinh ngữ khó vào bậc nhất ấy!
Tuy nhiên, những thầy cô dạy chúng ta nghe nói tiếng Việt chẳng phải là những vị chuyên viên ngôn ngữ như các thầy cô ngoại ngữ mà ta học tại các trường. Thầy dạy tiếng Việt chúng ta là tất cả những người quanh ta từ ngày ta ra đời: cha mẹ, anh chị, hàng xóm, bạn bè… nghĩa là đại đa số những người chưa có một giờ sư phạm nào cả, thậm chí không có một khái niệm nào về văn phạm tiếng Việt. Thế mà ta nghe tiếng Việt thoải mái và nói như sáo. Còn tiếng Anh thì không thể như thế được. Ấy là vì đối với tiếng Việt, chúng ta học theo tiến trình tự nhiên, còn ngoại ngữ thì ta học theo tiến trình phản tự nhiên
Từ lúc sinh ra chúng ta đã NGHE mọi người nói tiếng Việt chung quanh (mà chẳng bao giờ ta phản đối: "tôi chẳng hiểu gì cả, đừng nói nữa"! Mới sinh thì biết gì mà hiểu và phản đối!). Sau một thời gian dài từ 9 tháng đến 1 năm, ta mới NÓI những tiếng nói đầu tiên (từng chữ một), mà không hiểu mình nói gì. Vài năm sau vào lớp mẫu giáo mới học đỌC rồi vào lớp 1 (sáu năm sau khi bắt đầu nghe) mới tập VIẾT… Lúc bấy giờ, dù chưa biết viết thì mình đã nghe đưọc tất cả những gì người lớn nói rồi (kể cả điều mình chưa hiểu). Như vậy, tiến trình học tiếng Việt của chúng ta là Nghe - Nói - đọc - Viết. Giai đoạn dài nhất là nghe và nói, rồi sau đó từ vựng tự thêm vào mà ta không bao giờ bỏ thời gian học từ ngữ. Và ngữ pháp (hay văn phạm) thì đến cấp 2 mới học qua loa, mà khi xong trung học thì ta đã quên hết 90% rồi.
Nhưng tiến trình ta học tiếng Anh (hay bất cứ ngoại ngữ nào) thì hoàn toàn ngược lại.
Thử nhìn lại xem: Trước tiên là viết một số chữ và chua thêm nghĩa tiếng Việt nếu cần. Và kể từ đó, học càng nhiều từ vựng càng tốt, kế đến là học văn phạm, rồi lấy từ vựng ráp vào cho đúng với văn phạm mà VIẾT thành câu! Rồi loay hoay sửa cho đúng luật! Sau đó thì tập đỌC các chữ ấy trúng được chừng nào hay chừng ấy, và nhiều khi lại đọc một âm tiếng Anh bằng một âm tiếng Việt! (ví dụ fire, fight, five, file… đều được đọc là ‘phai’ ). Sau đó mới tới giai đoạn NÓI, mà ‘nói’ đây có nghĩa là đọc Lớn Tiếng những câu mình viết trong đầu mình, mà không thắc mắc người đối thoại có hiểu 'message' của mình hay không vì mình chỉ lo là nói có sai văn phạm hay không. Lúc bấy giờ mới khám phá rằng những câu mình viết thì ai cũng hiểu, như khi mình nói thì chỉ có mình và … Thượng đế hiểu thôi, còn người bản xứ (tiếng Anh) thì ‘huh - huh’ dài
cổ như cổ cò! Thế là học nói bằng cách sửa đổi phát âm những từ nào chưa chuẩn cho đến khi người khác có thể hiểu được.
Sau thời gian dài thật dài, mình khám phá rằng mình từng biết tiếng Anh, và nói ra thì người khác hiểu tàm tạm, nhưng khi họ nói thì mình không nghe được gì cả (nghĩa là nghe không hiểu gì cả). Lúc bấy giờ mới tập NGHE, và rồi đành bỏ cuộc vì cố gắng mấy cũng không hiểu được những gì người ta nói.
Vấn đề là ở đó: chúng ta đã học tiếng Anh ngược với tiến trình tự nhiên, vì quá thông minh và có quá nhiều kinh nghiệm. Tiến trình ấy là Viết - đọc - Nói - Nghe!
Vì thế, muốn nghe và nói tiếng Anh, chuyện đầu tiên là phải quên đi kinh nghiệm và trí thông minh, để trở lại trạng thái ‘sơ sinh và con nít’, và đừng sử dụng quá nhiều chất xám để phân tích, lý luận, dịch thuật!
Và đây là bí quyết để Nghe:
A. Nghe thụ động:
1. - ‘Tắm’ ngôn ngữ. Nghe không cần hiểu: Hãy nghe! đừng hiểu.
Bạn chép vào CD một số bài tiếng Anh (vì dụ từ trên forum này). Mỗi bài có thể dài từ 1 đến 5 phút.
Khi nào bạn ở nhà một mình, thì mở các bài đó ra vừa đủ nghe, và cứ lặp đi lặp lại mãi ra rả như âm thanh nền suốt ngày. Bạn không cần để ý đến nó. Bạn cứ làm việc của mình, đánh răng, rửa mặt, học bài làm bài, vào internet… với tiếng lải nhải của bài tiếng Anh. (thậm chí, trong lúc bạn ngủ cũng có thể để cho nó nói).
Trường hợp bạn có CD player, USB player hay iPod, thì đem theo để mở nghe khi mình có thời gian chết - ví dụ: di chuyển lâu giờ trên xe, đợi ai hay đợi đến phiên mình tại phòng mạch.
Công việc ‘tắm ngôn ngữ’ này rất quan trọng, vì cho ta nghe đúng với từng âm của một ngôn ngữ lạ. Tai của chúng ta bắt rất nhanh một âm quen, nhưng loại trừ những âm lạ. Ví dụ: Nếu bạn nghe câu: ‘mặt trời mọc cánh khi chim voi truy cập chén chó’, một câu hoàn toàn vô nghĩa, nhưng bảo bạn lặp lại thì bạn lặp lại được ngay, vì bạn đã quá quen với các âm ấy. Nhưng khi một người nói một câu bằng chừng ấy âm (nghĩa là 11 âm/vần), trong ngôn ngữ bạn chưa từng học, và bảo bạn lặp lại thì bạn không thể nào lặp lại được, và bảo rằng… không nghe được! (Bạn có điếc đâu! Vấn đề là tai bạn không nhận ra được các âm!) Lối 'tắm ngôn ngữ' đó chỉ là vấn đề làm quen đôi tai, và sau một thời gian (lâu đấy chứ không phải vài ngày) bạn sẽ bắt được các âm của tiếng Anh, và thấy rằng âm ấy rất dễ nghe, nhưng hoàn toàn khác với âm Việt. đừng nản lòng vì lâu ngày mình vẫn không phân biệt âm: hãy nhớ rằng bạn đã tắm ngôn ngữ tiếng Việt ít ra là 9 tháng liên tục ngày đêm trước khi mở miệng nói được tiếng
nói đầu tiên và hiểu được một hai tiếng ngắn của cha mẹ; và sau đó lại tiếp tục 'tắm ngôn ngữ' Việt cho đến 4, 5 năm nữa!
2 - Nghe với hình ảnh động.
Nếu có giờ thì xem một số tin tức bằng tiếng Anh (một điều khuyên tránh: đừng xem chương trình tiếng Anh của các đài Việt Nam, ít ra là giai đoạn đầu, vì xướng ngôn viên Việt Nam, phần lớn, nói rất gần với âm Việt Nam (kể cả pronunciation), nên mình dễ quen nghe, và từ đó lỗ tai mình lại hỏng, về sau lại khó nghe người bản xứ nói tiếng Anh
- thế là phải học lại lần thứ hai!). Các hình ảnh đính kèm làm cho ta ‘hiểu’ được ít nhiều nội dung bản tin, mà không cần phải ‘dịch’ từng câu của những gì xướng ngôn viên nói. Bạn sẽ yên tâm hơn, sau khi nghe 15 phút tin tức, tự tóm lược lại, thì thấy rằng mình đã nắm bắt được phần chính yếu của nội dung bản tin. Và đây là cách thứ hai để tắm ngôn ngữ.
B. Nghe chủ động.
1. Bản tin special english:
- Thu một bản tin, và nghe lại rồi chép ra nhiều chừng nào hay chừng nấy… nhớ là đừng tra cứu tự điển hay tìm hiểu nghĩa vội. đoán nghĩa trong nội dung câu, và nhớ lại âm thanh của từ, hay cụm từ đó, sau này tự nó sẽ rõ nghĩa, nếu trở đi trở lại hoài.
(Ngày xưa, trên đài VOA, sau mỗi chương trình tôi thường nghe một cụm từ tương tự như: statue, statute hay statu gì đó, mà không biết viết thế nào, tuy vẫn hiểu đại loại là: hãy đợi đấy để nghe tiếp. Mãi sau này tôi mới biết rằng thuật ngữ rất quen thuộc ấy là 'stay tuned', nhưng một thời gian dài, chính tả của chữ ấy đối với tôi không thành vấn đề!)
2. Chăm chú nghe lại một số bài mình từng nghe trong giai đoạn ‘tắm ngôn ngữ’
- Lấy lại script của những bài mình từng nghe, đọc lại và nhớ lại trong tưởng tượng lời đọc mà mình từng nghe nhiều lần.
Sau đó xếp bản script và nghe lại để hiểu. Lần này: tự nhiên mình sẽ nghe rõ từng tiếng và hiểu. Trường hợp không hiểu một từ hay cụm từ, thì gắng lặp lại nhiều lần đúng như mình đã nghe, sau đó lật lại script để so sánh.
3. Một số bài Audio trong Forum này: nghe nhiều lần, trước khi đọc script. Sau đó, đọc lại script, chủ yếu kiểm tra những từ mình đã nghe hoặc đoán, hoặc những từ mà mình có thể phát âm lại nhưng không hiểu viết và nghĩa thế nào. Qua việc này, nhiều khi ta phát hiện rằng một từ mình rất quen thuộc mà từ xưa đến nay mình cứ in trí là phải nói một cách nào đó, thì thực ra cần phải nói khác hẳn và phát âm như thế thì mới mong nghe đúng và nói cho người khác hiểu. Sau đó, xếp bản script và nghe lại một hai lần nữa. (Ví dụ: hai chữ tomb, bury, khi xưa tôi cứ đinh ninh là sẽ phát âm là 'tôm-b(ơ), bơri' - sau này nghe chữ 'tum, beri' tôi chẳng hiểu gì cả - dù cho tôi nghe rõ ràng là tum, beri -cho đến khi xem script thì mới vỡ lẽ!)
4. Học hát tiếng Anh, và hát theo trong khi nghe.
Chọn một số bài hát mà mình thích, tìm lyrics của nó rồi vừa nghe vừa nhìn lyrics. Sau đó học thuộc lòng và hát song song với ca sĩ, và gắng phát âm cũng như giữ tốc độ và trường độ cho đúng. Khi nào buồn buồn cũng có thể tự hát cho mình nghe (nếu không có giọng tốt và hát sai giọng một tí cũng không sao, vì chủ yếu là tập phát âm, tốc độ, trường độ và âm điệu tiếng Anh).
Và nói cho đúng giọng (qua hát) cũng là một cách giúp mình sau này nhạy tai hơn khi nghe, vì thường thường ngôn ngữ trong các bài hát khó nghe hơn những câu nói bình thường rất nhiều.
--------------
Trước khi tạm dừng topic này, tôi muốn nói thêm một điều.
Có bạn bảo rằng hiện nay mình chưa hiểu, nên cố gắng nghe nhiều cũng vô ích, để mình học thêm, khi nào có nhiều từ vựng để hiểu rồi thì lúc đó sẽ tập nghe sau.
Nghĩ như thế là HOÀN TOÀN SAI. Chính vì bạn chưa hiểu nên mới cần nghe nhiều hơn những người đã hiểu. Muốn biết bơi thì phải nhảy xuống nước, không thể lấy lý do rằng vì mình không thể nổi nên ở trên bờ học cho hết lý thuyết rồi thì mới nhảy xuống, và sẽ biết bơi! Chưa biết bơi mà xuống nước thì sẽ uống nước và ngộp thở đấy, nhưng phải thông qua uống nước và ngộp thở như thế thì mới hy vọng biết bơi.
Muốn biết bơi, thì phải nhảy xuống nước, và nhảy khi chưa biết bơi. Chính vì chưa biết bơi nên mới cần nhảy xuống nước.
Muốn biết nghe và hiểu tiếng Anh thì phải nghe tiếng Anh, nghe khi chưa hiểu gì cả! Và chính vì chưa hiểu gì nên cần phải nghe nhiều”
Khi mình còn là sinh viên, rất nhiều người bạn của mình nghĩ rằng( tư duy đã bị lập trình) để nghe và nói tốt thì cần phải giỏi ngữ pháp. Cứ như vậy rất nhiều bạn đã ra các trung tâm tiếng Anh chọn những khóa ngữ pháp nhưng chỉ học được khoảng 6 tháng là cảm thấy chán và từ bỏ việc học tiếng Anh. Nhưng khi nhìn lại một đứa trẻ học ngoại ngữ, bạn có thể thấy rằng một đứa trẻ khoảng 3-4 tuổi có thể giao tiếp khá tốt mặc dù chưa biết một mặt chữ cái nào.Một ví dụ nữa nhé, năm 1945 khoảng 90 % dân số ta mù chữ, có biết gì về đọc và viết đâu nhưng vẫn giao tiếp một cách thoải mái. Ở đây mình chỉ muốn nhấn mạnh một điều, chúng ta hoàn toàn có thể nghe, nói bất kì một ngôn ngữ nào mà không cần học ngữ pháp. Và khi bạn đã nghe nói tốt rồi thì hãy quay lại học ngữ pháp, làm như vậy sẽ tiết kiệm thời gian rất rất nhiều. Bây giờ tôi sẽ chỉ cho các bạn biết cách tư duy của các bạn (khoảng 90 %) bị lập trình như thế nào khi học ngoại ngữ
-Thứ nhất: Ngữ pháp là nền tảng cơ bản để nghe và nói
-Thứ hai: Phương pháp đóng góp tới 70-80 % thành công trong việc học ngoại ngữ
Như các bạn có thể thấy, để học ngoại ngữ nhanh nhất (theo chiều tự nhiên ) chúng ta sẽ bắt đầu từ nghe. Vậy một câu hỏi đặt ra là làm sao để nghe tốt ???
để nghe tốt bạn phải hiểu được cách phát âm các âm cơ bản trong tiếng Anh ( gồm 12 nguyên âm, 24 phụ âm và 8 nguyên âm đôi ).
Dưới đây là chiến thuật luyện nói tiếng Anh, các bạn cùng tham khảo nhé
Bước 1: Luyện từ
1. Phát âm (hay âm cơ bản, chưa tính trọng âm )
Cái lớn bắt đầu từ cái nhỏ, để có thể nói được tiếng Anh thì việc đầu tiên bạn phải đọc chuẩn từng từ. để làm được điều này bạn phải học cách phát âm chuẩn từng âm cơ bản (12 nguyên âm, 24 phụ âm và 8 nguyên âm đôi ). Bạn mất khoảng 1 tháng để có thể học cách đọc chuẩn từng âm cơ bản này
2. Trọng âm
Bạn có thể phát âm sai nhưng nếu bạn nhấn trọng âm đúng thì người bản ngữ vẫn có thể hiểu được. Tiếng Anh là ngôn ngữ của âm nhạc, khác với tiếng Việt rất nhiều, người ta chỉ nghe trọng âm là chính. Do vậy bạn phải học cách nhấn trọng âm
Trọng âm gồm có 3 yếu tố: độ to, độ cao, độ dài .điều này có nghĩa là trọng âm phải to hơn, cao hơn và dài hơn các thành phần không được nhấn trọng âm ( trong từ có từ 2 âm tiết trở lên )
Dưới đây là một số lỗi thường gặp về phát âm và trọng âm
a. Thiếu phụ âm cuối (ending sound)
Nếu bạn đọc thiếu âm cuối thì các âm sau bạn sẽ đọc như sau Ví dụ 1: five, fight, fire, fired ( bạn sẽ đọc là fai)
Ví dụ 2: one, once, won, ones ( bạn đều đọc là wan)
b. đọc các biến dạng của cùng 1 từ như nhau
Mọi người có thói quen đọc một cách tự phát các dạng của từ (danh từ, động từ, tính từ…) như nhau
Ví dụ 1: photograph, photography, photographic Ví dụ 2: economy, economic, economical
c. Thiếu trọng âm phụ
đối với các từ có từ 3-4 âm tiết trở lên thì ngoài trọng âm chính còn có trọng âm phụ. Cần phải đọc rõ các trọng âm này ( về độ to, độ cao, độ dài ) và các âm còn lại có thể đọc nuốt đi
Ví dụ: nationalization
Ví dụ 2: environmental (in,vairơn'mentl)
d. Trọng âm nhấn chưa đủ độ
Trọng âm nhấn chưa đủ độ nghĩa là trọng âm thiếu độ to, độ cao và độ dài . để nói được hay, thì trọng âm chính cần phải có âm lượng gấp 2-2.5 lần âm thường, và có độ dài cũng tương tự, còn đối với trọng âm phụ thì cũng phải 1.5-2 lần. Nhiều khi các âm không phải trọng âm có thể nuốt (đọc rất nhỏ trong cổ họng), nhưng phải nhấn các trọng âm rất rõ, rất to và dài (chưa nói là còn phải luyến nữa).
để có thể đọc chuẩn được từng từ bạn phải luyện tập rất nhiều, mất khoảng 1 tháng để luyện các âm cơ bản (nguyên âm và phụ âm ) và mất khoảng 3-4 tháng để thay máu(tùy vào mức độ đọc sai của từng bạn ). Tức là bạn phải đọc lại tất cả những từ bạn đã biết vì đa số những từ đó bạn toàn đọc sai
Bước 2: Luyện các dạng nối âm, biến âm , trọng âm trong câu
Khi bạn đã hoàn thành bước 1, nghĩa là bạn có khả năng đọc chuẩn từng từ 1 ( âm và trọng âm ) nhưng bạn nghe người bản xứ giao tiếp với nhau bạn vẫn không hiểu bởi vì khi người bản ngữ giao tiếp với nhau họ thường nối các âm lại với nhau ( nối âm, biến âm) hay là nuốt âm. Mặt khác để nghe hiểu được bạn phải làm quen vơi chất giọng accent của từng miền ( Anh –Anh, Anh-Mỹ, Anh-Úc…). Chẳng hạn như cùng là người Việt Nam nếu như bạn nghe 2 ông Nghệ An, Hà Tĩnh nói chuyện với nhau, chắc là: má ơi, chỉ có thượng đế mới hiểu được.
1. Các hiện tượng nối âm
a. Phụ âm + nguyên âm
Khi một từ kết thúc bằng phụ âm và từ tiếp theo bắt đầu bằng 1 nguyên âm thì có xu hướng nối lại với nhau
Ví dụ 1: I like it ( ai laikit )
Ví dụ 2: To find out ( tơ findaut)
b. Nguyên âm + nguyên âm ( thêm các âm trượt j, w cho dễ đọc)
Ví dụ 1: Go away ( gou (w)ơ’wei) Ví dụ 2: I also ( ai (j) ‘o:lsou)
….
2. Các hiện tượng biến âm
a. Y + T=CH
Ví dụ:
Don’t you like it? Nice to meet you How about you?
Can I get you a drink?
b. D +Y =J
Did you see it ? How did you like it? Could you tell?
Where did you send your check
…..
3. Luyện ngữ điệu trong câu
để có thể nói đúng ngữ điệu trong câu bạn cần phải nắm được từ thuộc về nội dung và từ thuộc về mặt cấu trúc. Ngoài ra ngữ điệu trong câu còn phụ thuộc vào các tình huống khác nhau, phụ thuộc vào cảm xúc của người nói…
Hầu hết các từ trong câu được chia làm 2 loại :
+Từ thuộc về nội dung : là những từ chìa khoá của một câu.Chúng là những từ quan trọng,chứa đựng nghĩa của câu.
+Từ thuộc về mặt cấu trúc : những từ không quan trọng lắm,chỉ để cho các câu đúng về mặt ngữ pháp.Nghĩa là nếu bạn bỏ qua các từ này khi nói,mọi người vẫn hiểu được ý của bạn.
Vậy phân biệt 2 loại từ này như thế nào?
- Từ thuộc về mặt nội dung : được đánh trọng âm,gồm có :
+động từ chính SELL, GIVE, EMPLOY
+Danh từ CAR, MUSIC, MARY
+Tính từ RED, BIG, INTERESTING
+Trạng từ QUICKLY, LOUDLY, NEVER
+Trợ động từ (t/c phủ định ) CAN''T ,DON''T
- Từ thuộc về mặt cấu trúc : ko đánh trọng âm
+ đại từ he, we, they
+ Giới từ on, at, into
+Mạo từ a, an, the
+Liên từ and, but, because
+Trợ động từ do, be, have, can, must
Chiến thuật luyện nói :
- Luyện từng từ: đọc từng từ một cho chuẩn rồi mới luyện đọc cả ngữ (dùng từ điển để tra phát âm và trọng âm)
-Luyện từng ngữ: đọc từng ngữ một cho chuẩn một (vài) lượt rồi mới đọc cả câu.
-Luyện từng câu: đọc từng câu một cho chuẩn rồi mới đọc cả đoạn.
Trăm hay không bằng tay quen, bởi vì sự thật là để học tiếng Anh, hay bất cứ một ngoại ngữ nào, hoặc bất kì một kĩ năng nào và để làm chủ được nó, bạn cần phải có sự lặp đi lặp lại (bắt chước ) rất nhiều lần. điều này hầu hết mọi người đều không thích và cảm thấy nhàm chán nhưng đây là điều bắt buộc các bạn. để cảm thấy không nhàm chán, bạn cần một môi trường-một môi trường luôn tiếp động lực và năng lượng cho các bạn học tiếng Anh. Tôi muốn bạn tràn đầy năng lượng, crazy khi học tiếng Anh. Và bạn đừng quên rằng 80 % thành công trong việc học tiếng Anh của bạn phụ thuộc vào tâm lý học( động lực, năng lượng, niềm tin, nguyên tắc, cảm xúc….) của bạn .
Chúng ta cùng bắt đầu nhé, trước hết bạn hãy tìm 1 bài đọc có kèm them bài nghe ( giả sử Effortless chẳng hạn). Bạn đọc file PDF 1 vài lượt rồi nghe phấn câu chuyện chính (main story) và phần từ vựng (vocabulary ) một vài lần . Sau đó bạn dùng bút chì ngắt nhịp câu, đồng thời gạch chân các trọng âm câu. Sau đó là luyện đọc, với các yêu cầu sau:
- Thong thả nói chung
- To và rõ ràng
- Nhấn trọng âm từ (1.5-2 lần dài và to hơn bình thường)
- Nhấn trọng âm câu (2-2.5 lần so với bình thường)
- Nghỉ giữa các ngữ (tuỳ vào mỗi người, thông thường là không dưới 1/3-1/2 giây)
- Dần dần nuốt các âm tiết không quan trọng như các quán từ (a, an, the); các giới từ (to, in, on, up… trừ khi ta muốn nhấn mạnh các quán từ này); và các âm không phải trọng âm trong từ đa âm tiết. Kỹ thuật nuốt âm là đọc nhỏ và lướt nhanh, gần như không để âm thoát ra khỏi cuống họng.
Cuối cùng sự khác nhau là “hành động”. Nếu bạn có 1 tư duy mở, luôn luôn học hỏi, kiên trì học tập và sẵn sàng đầu tư thời gian cho việc học tiếng Anh thì tôi tin chắc rằng bạn có thể nói tiếng Anh khá trôi chảy trong vòng 3-6 tháng. Chúc các bạn thành công
Thực tế là người giàu có cách suy nghĩ rất khác so với người nghèo. Chính cách suy nghĩ đó quyết định hành động của họ và vì thế quyết định kết quả của họ.
Suy nghĩ nhỏ =>Hành động nhỏ =>Kết quả nhỏ.
Suy nghĩ lớn => Hành động lớn => Kết quả lớn.
Lập trình từ quá khứ -> suy nghĩ -> cảm xúc -> Hành động -> Kết quả
Bây giờ chúng ta hãy cùng xem tư duy của chúng ta bị lập trình như thế nào. Cách suy nghĩ của bạn bị chi phối, ảnh hưởng bởi những người xung quanh từ lúc nhỏ cho tới lúc lớn lên. Sau đây là trường hợp của bé A
a) Trường hợp 1: Bé A sinh ra trong một gia đình làm tổng thống, và từ lúc nhỏ cho đến lúc lớn lên, bé A có cơ hội được gặp rất nhiều nhân vật nổi tiếng trong giới chính trị, đồng thời bé A thường xuyên nghe bố mẹ nói chuyện với nhau về chính sự.... Kết quả là bé A nghĩ rằng việc tôi lớn lên làm tổng thống, thủ tướng hay ít nhất là bộ trưởng là điều hiển nhiên
b) Trường hợp 2: Bé A sinh ra trong một gia đình doanh nhân và bố mẹ, ông và bé A đang sở hữa một tập đoàn hàng tỷ đô. Từ lúc sinh ra cho tới lúc lớn lên, bé A thường xuyên được bố mẹ kể về chuyện làm ăn kinh doanh: các chiến lược phát triển tập đoàn, cách mở rộng mối quan hệ …. Vô tình những điều này đã được cài đặt dần dần trong tư duy của bé A, và bé nghĩ rằng việc tôi lớn lên sở hữu một doanh nghiệp là chuyện rất bình thường
c) Trường hợp 3: Bé A sinh ra trong một gia đình làm ruộng và bố mẹ bé A quanh năm chỉ biết “ Bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”. Từ lúc nhỏ cho đến lúc lớn lên bé A thường xuyên được bố mẹ khuyên rằng : “Con phải cố gắng vào đại học, học cho thật tốt, sau đó xin một công việc thật ổn định”. Cứ dần dần như thế bé A nghĩ rằng mình phải tập trung học thật tốt chuyên nghành rồi cầm tấm bằng đi xin việc
d) Trương hợp 4. Bé A không may sinh ra bố mẹ mất sớm và từ nhỏ em đã phải sống cùng với những đứa trẻ ở gầm cầu. Từ lúc nhỏ tới lúc lớn lên em không được học hành, em cứ bắt chước những gì những đứa trẻ lớn hơn mình làm để làm sao sống cho qua ngày. Tư duy của em bị cài đặt từ đó, em chỉ nghĩ đến việc làm sao kiếm tiền để tồn tại, và có thể thấy rất rõ một điều là cách cư xử của bé A mang đậm văn hóa nơi em sinh ra và lớn lên
Học ngoại ngữ cũng vậy, một trong những trở ngại lớn nhất khi chúng ta khi học ngoại ngữ là tư duy về ngôn ngữ của chúng ta bị cài đặt từ trước, rất khó để gỡ bỏ. Hay nói cách khác hệ thống niềm tin của chúng ta về việc học ngoại ngữ đã được cài đặt từ trước
Có thể bạn đã nghe ai đó nói rằng mỗi người đều có mục tiêu và những phương pháp học khác nhau. điều đó hoàn toàn đúng nhưng người đó có thực sự là người thành công trong việc học ngoại ngữ không? Và điều quan trọng hơn là người đó đã giúp cho bao nhiêu người có thể nghe và nói tốt tiếng Anh ?
Có một điều tôi tin chắc rằng hơn 90% chúng ta học ngoại ngữ (cụ thể là tiếng Anh ) với mục đích là để giao tiếp.
Dưới đây tôi có trích dẫn về kinh nghiệm học tiếng Anh của thầy Duy Nhiên-một thầy giáo rất tâm huyết, nhiệt tình. Các bạn cùng tham khảo nhé
“LÀM SAO NGHE ĐƯỢC TIẾNG ANH"
Một trong những trở ngại lớn nhất của chúng ta khi học một ngoại ngữ ấy là chúng ta quá… thông minh và có quá nhiều kinh nghiệm
Quá thông minh: vì mình không thể nào chấp nhận nghe một câu mà mình không hiểu: cần phải hiểu một câu nói gì trước khi nghe tiếp câu thứ hai, nếu không thì mình không buồn nghe tiếp.
Quá kinh nghiệm: Cuộc đời đã dạy ta không nghe những gì người khác nói mà chỉ hiểu những gì mà nội dung chuyển tải. Nếu không hiểu nội dung, chúng ta không thể lặp lại lời người kia. Cũng vì thế mà - trong giai đoạn đầu học ngoại ngữ - mỗi lần nghe một câu tiếng Anh thì trong đầu phải dịch ra được tiếng Việt thì mới yên tâm, bằng không thì … câu ấy không có nghĩa.
Thế nhưng, đấy là lối học sinh ngữ ngược chiều. Tôi biết được 6 ngôn ngữ, trong đó có ba ngôn ngữ thành thạo nghe nói đọc viết: Việt - Anh - Pháp, và tôi thấy rằng trong các
ngôn ngữ tôi biết thì, một cách khách quan, nghe và nói tiếng Việt là khó nhất (vì ở phương tây, không có ngôn ngữ nào mà mình đổi cao độ của một từ thì ý nghĩa từ ấy lại thay đổi: ma - má - mà - mạ - mã - mả). Nhưng các bạn ở forum này, cũng như tôi, đều không có vấn đề gì cả với cái sinh ngữ khó vào bậc nhất ấy!
Tuy nhiên, những thầy cô dạy chúng ta nghe nói tiếng Việt chẳng phải là những vị chuyên viên ngôn ngữ như các thầy cô ngoại ngữ mà ta học tại các trường. Thầy dạy tiếng Việt chúng ta là tất cả những người quanh ta từ ngày ta ra đời: cha mẹ, anh chị, hàng xóm, bạn bè… nghĩa là đại đa số những người chưa có một giờ sư phạm nào cả, thậm chí không có một khái niệm nào về văn phạm tiếng Việt. Thế mà ta nghe tiếng Việt thoải mái và nói như sáo. Còn tiếng Anh thì không thể như thế được. Ấy là vì đối với tiếng Việt, chúng ta học theo tiến trình tự nhiên, còn ngoại ngữ thì ta học theo tiến trình phản tự nhiên
Từ lúc sinh ra chúng ta đã NGHE mọi người nói tiếng Việt chung quanh (mà chẳng bao giờ ta phản đối: "tôi chẳng hiểu gì cả, đừng nói nữa"! Mới sinh thì biết gì mà hiểu và phản đối!). Sau một thời gian dài từ 9 tháng đến 1 năm, ta mới NÓI những tiếng nói đầu tiên (từng chữ một), mà không hiểu mình nói gì. Vài năm sau vào lớp mẫu giáo mới học đỌC rồi vào lớp 1 (sáu năm sau khi bắt đầu nghe) mới tập VIẾT… Lúc bấy giờ, dù chưa biết viết thì mình đã nghe đưọc tất cả những gì người lớn nói rồi (kể cả điều mình chưa hiểu). Như vậy, tiến trình học tiếng Việt của chúng ta là Nghe - Nói - đọc - Viết. Giai đoạn dài nhất là nghe và nói, rồi sau đó từ vựng tự thêm vào mà ta không bao giờ bỏ thời gian học từ ngữ. Và ngữ pháp (hay văn phạm) thì đến cấp 2 mới học qua loa, mà khi xong trung học thì ta đã quên hết 90% rồi.
Nhưng tiến trình ta học tiếng Anh (hay bất cứ ngoại ngữ nào) thì hoàn toàn ngược lại.
Thử nhìn lại xem: Trước tiên là viết một số chữ và chua thêm nghĩa tiếng Việt nếu cần. Và kể từ đó, học càng nhiều từ vựng càng tốt, kế đến là học văn phạm, rồi lấy từ vựng ráp vào cho đúng với văn phạm mà VIẾT thành câu! Rồi loay hoay sửa cho đúng luật! Sau đó thì tập đỌC các chữ ấy trúng được chừng nào hay chừng ấy, và nhiều khi lại đọc một âm tiếng Anh bằng một âm tiếng Việt! (ví dụ fire, fight, five, file… đều được đọc là ‘phai’ ). Sau đó mới tới giai đoạn NÓI, mà ‘nói’ đây có nghĩa là đọc Lớn Tiếng những câu mình viết trong đầu mình, mà không thắc mắc người đối thoại có hiểu 'message' của mình hay không vì mình chỉ lo là nói có sai văn phạm hay không. Lúc bấy giờ mới khám phá rằng những câu mình viết thì ai cũng hiểu, như khi mình nói thì chỉ có mình và … Thượng đế hiểu thôi, còn người bản xứ (tiếng Anh) thì ‘huh - huh’ dài
cổ như cổ cò! Thế là học nói bằng cách sửa đổi phát âm những từ nào chưa chuẩn cho đến khi người khác có thể hiểu được.
Sau thời gian dài thật dài, mình khám phá rằng mình từng biết tiếng Anh, và nói ra thì người khác hiểu tàm tạm, nhưng khi họ nói thì mình không nghe được gì cả (nghĩa là nghe không hiểu gì cả). Lúc bấy giờ mới tập NGHE, và rồi đành bỏ cuộc vì cố gắng mấy cũng không hiểu được những gì người ta nói.
Vấn đề là ở đó: chúng ta đã học tiếng Anh ngược với tiến trình tự nhiên, vì quá thông minh và có quá nhiều kinh nghiệm. Tiến trình ấy là Viết - đọc - Nói - Nghe!
Vì thế, muốn nghe và nói tiếng Anh, chuyện đầu tiên là phải quên đi kinh nghiệm và trí thông minh, để trở lại trạng thái ‘sơ sinh và con nít’, và đừng sử dụng quá nhiều chất xám để phân tích, lý luận, dịch thuật!
Và đây là bí quyết để Nghe:
A. Nghe thụ động:
1. - ‘Tắm’ ngôn ngữ. Nghe không cần hiểu: Hãy nghe! đừng hiểu.
Bạn chép vào CD một số bài tiếng Anh (vì dụ từ trên forum này). Mỗi bài có thể dài từ 1 đến 5 phút.
Khi nào bạn ở nhà một mình, thì mở các bài đó ra vừa đủ nghe, và cứ lặp đi lặp lại mãi ra rả như âm thanh nền suốt ngày. Bạn không cần để ý đến nó. Bạn cứ làm việc của mình, đánh răng, rửa mặt, học bài làm bài, vào internet… với tiếng lải nhải của bài tiếng Anh. (thậm chí, trong lúc bạn ngủ cũng có thể để cho nó nói).
Trường hợp bạn có CD player, USB player hay iPod, thì đem theo để mở nghe khi mình có thời gian chết - ví dụ: di chuyển lâu giờ trên xe, đợi ai hay đợi đến phiên mình tại phòng mạch.
Công việc ‘tắm ngôn ngữ’ này rất quan trọng, vì cho ta nghe đúng với từng âm của một ngôn ngữ lạ. Tai của chúng ta bắt rất nhanh một âm quen, nhưng loại trừ những âm lạ. Ví dụ: Nếu bạn nghe câu: ‘mặt trời mọc cánh khi chim voi truy cập chén chó’, một câu hoàn toàn vô nghĩa, nhưng bảo bạn lặp lại thì bạn lặp lại được ngay, vì bạn đã quá quen với các âm ấy. Nhưng khi một người nói một câu bằng chừng ấy âm (nghĩa là 11 âm/vần), trong ngôn ngữ bạn chưa từng học, và bảo bạn lặp lại thì bạn không thể nào lặp lại được, và bảo rằng… không nghe được! (Bạn có điếc đâu! Vấn đề là tai bạn không nhận ra được các âm!) Lối 'tắm ngôn ngữ' đó chỉ là vấn đề làm quen đôi tai, và sau một thời gian (lâu đấy chứ không phải vài ngày) bạn sẽ bắt được các âm của tiếng Anh, và thấy rằng âm ấy rất dễ nghe, nhưng hoàn toàn khác với âm Việt. đừng nản lòng vì lâu ngày mình vẫn không phân biệt âm: hãy nhớ rằng bạn đã tắm ngôn ngữ tiếng Việt ít ra là 9 tháng liên tục ngày đêm trước khi mở miệng nói được tiếng
nói đầu tiên và hiểu được một hai tiếng ngắn của cha mẹ; và sau đó lại tiếp tục 'tắm ngôn ngữ' Việt cho đến 4, 5 năm nữa!
2 - Nghe với hình ảnh động.
Nếu có giờ thì xem một số tin tức bằng tiếng Anh (một điều khuyên tránh: đừng xem chương trình tiếng Anh của các đài Việt Nam, ít ra là giai đoạn đầu, vì xướng ngôn viên Việt Nam, phần lớn, nói rất gần với âm Việt Nam (kể cả pronunciation), nên mình dễ quen nghe, và từ đó lỗ tai mình lại hỏng, về sau lại khó nghe người bản xứ nói tiếng Anh
- thế là phải học lại lần thứ hai!). Các hình ảnh đính kèm làm cho ta ‘hiểu’ được ít nhiều nội dung bản tin, mà không cần phải ‘dịch’ từng câu của những gì xướng ngôn viên nói. Bạn sẽ yên tâm hơn, sau khi nghe 15 phút tin tức, tự tóm lược lại, thì thấy rằng mình đã nắm bắt được phần chính yếu của nội dung bản tin. Và đây là cách thứ hai để tắm ngôn ngữ.
B. Nghe chủ động.
1. Bản tin special english:
- Thu một bản tin, và nghe lại rồi chép ra nhiều chừng nào hay chừng nấy… nhớ là đừng tra cứu tự điển hay tìm hiểu nghĩa vội. đoán nghĩa trong nội dung câu, và nhớ lại âm thanh của từ, hay cụm từ đó, sau này tự nó sẽ rõ nghĩa, nếu trở đi trở lại hoài.
(Ngày xưa, trên đài VOA, sau mỗi chương trình tôi thường nghe một cụm từ tương tự như: statue, statute hay statu gì đó, mà không biết viết thế nào, tuy vẫn hiểu đại loại là: hãy đợi đấy để nghe tiếp. Mãi sau này tôi mới biết rằng thuật ngữ rất quen thuộc ấy là 'stay tuned', nhưng một thời gian dài, chính tả của chữ ấy đối với tôi không thành vấn đề!)
2. Chăm chú nghe lại một số bài mình từng nghe trong giai đoạn ‘tắm ngôn ngữ’
- Lấy lại script của những bài mình từng nghe, đọc lại và nhớ lại trong tưởng tượng lời đọc mà mình từng nghe nhiều lần.
Sau đó xếp bản script và nghe lại để hiểu. Lần này: tự nhiên mình sẽ nghe rõ từng tiếng và hiểu. Trường hợp không hiểu một từ hay cụm từ, thì gắng lặp lại nhiều lần đúng như mình đã nghe, sau đó lật lại script để so sánh.
3. Một số bài Audio trong Forum này: nghe nhiều lần, trước khi đọc script. Sau đó, đọc lại script, chủ yếu kiểm tra những từ mình đã nghe hoặc đoán, hoặc những từ mà mình có thể phát âm lại nhưng không hiểu viết và nghĩa thế nào. Qua việc này, nhiều khi ta phát hiện rằng một từ mình rất quen thuộc mà từ xưa đến nay mình cứ in trí là phải nói một cách nào đó, thì thực ra cần phải nói khác hẳn và phát âm như thế thì mới mong nghe đúng và nói cho người khác hiểu. Sau đó, xếp bản script và nghe lại một hai lần nữa. (Ví dụ: hai chữ tomb, bury, khi xưa tôi cứ đinh ninh là sẽ phát âm là 'tôm-b(ơ), bơri' - sau này nghe chữ 'tum, beri' tôi chẳng hiểu gì cả - dù cho tôi nghe rõ ràng là tum, beri -cho đến khi xem script thì mới vỡ lẽ!)
4. Học hát tiếng Anh, và hát theo trong khi nghe.
Chọn một số bài hát mà mình thích, tìm lyrics của nó rồi vừa nghe vừa nhìn lyrics. Sau đó học thuộc lòng và hát song song với ca sĩ, và gắng phát âm cũng như giữ tốc độ và trường độ cho đúng. Khi nào buồn buồn cũng có thể tự hát cho mình nghe (nếu không có giọng tốt và hát sai giọng một tí cũng không sao, vì chủ yếu là tập phát âm, tốc độ, trường độ và âm điệu tiếng Anh).
Và nói cho đúng giọng (qua hát) cũng là một cách giúp mình sau này nhạy tai hơn khi nghe, vì thường thường ngôn ngữ trong các bài hát khó nghe hơn những câu nói bình thường rất nhiều.
--------------
Trước khi tạm dừng topic này, tôi muốn nói thêm một điều.
Có bạn bảo rằng hiện nay mình chưa hiểu, nên cố gắng nghe nhiều cũng vô ích, để mình học thêm, khi nào có nhiều từ vựng để hiểu rồi thì lúc đó sẽ tập nghe sau.
Nghĩ như thế là HOÀN TOÀN SAI. Chính vì bạn chưa hiểu nên mới cần nghe nhiều hơn những người đã hiểu. Muốn biết bơi thì phải nhảy xuống nước, không thể lấy lý do rằng vì mình không thể nổi nên ở trên bờ học cho hết lý thuyết rồi thì mới nhảy xuống, và sẽ biết bơi! Chưa biết bơi mà xuống nước thì sẽ uống nước và ngộp thở đấy, nhưng phải thông qua uống nước và ngộp thở như thế thì mới hy vọng biết bơi.
Muốn biết bơi, thì phải nhảy xuống nước, và nhảy khi chưa biết bơi. Chính vì chưa biết bơi nên mới cần nhảy xuống nước.
Muốn biết nghe và hiểu tiếng Anh thì phải nghe tiếng Anh, nghe khi chưa hiểu gì cả! Và chính vì chưa hiểu gì nên cần phải nghe nhiều”
Khi mình còn là sinh viên, rất nhiều người bạn của mình nghĩ rằng( tư duy đã bị lập trình) để nghe và nói tốt thì cần phải giỏi ngữ pháp. Cứ như vậy rất nhiều bạn đã ra các trung tâm tiếng Anh chọn những khóa ngữ pháp nhưng chỉ học được khoảng 6 tháng là cảm thấy chán và từ bỏ việc học tiếng Anh. Nhưng khi nhìn lại một đứa trẻ học ngoại ngữ, bạn có thể thấy rằng một đứa trẻ khoảng 3-4 tuổi có thể giao tiếp khá tốt mặc dù chưa biết một mặt chữ cái nào.Một ví dụ nữa nhé, năm 1945 khoảng 90 % dân số ta mù chữ, có biết gì về đọc và viết đâu nhưng vẫn giao tiếp một cách thoải mái. Ở đây mình chỉ muốn nhấn mạnh một điều, chúng ta hoàn toàn có thể nghe, nói bất kì một ngôn ngữ nào mà không cần học ngữ pháp. Và khi bạn đã nghe nói tốt rồi thì hãy quay lại học ngữ pháp, làm như vậy sẽ tiết kiệm thời gian rất rất nhiều. Bây giờ tôi sẽ chỉ cho các bạn biết cách tư duy của các bạn (khoảng 90 %) bị lập trình như thế nào khi học ngoại ngữ
-Thứ nhất: Ngữ pháp là nền tảng cơ bản để nghe và nói
-Thứ hai: Phương pháp đóng góp tới 70-80 % thành công trong việc học ngoại ngữ
Như các bạn có thể thấy, để học ngoại ngữ nhanh nhất (theo chiều tự nhiên ) chúng ta sẽ bắt đầu từ nghe. Vậy một câu hỏi đặt ra là làm sao để nghe tốt ???
để nghe tốt bạn phải hiểu được cách phát âm các âm cơ bản trong tiếng Anh ( gồm 12 nguyên âm, 24 phụ âm và 8 nguyên âm đôi ).
Dưới đây là chiến thuật luyện nói tiếng Anh, các bạn cùng tham khảo nhé
Bước 1: Luyện từ
1. Phát âm (hay âm cơ bản, chưa tính trọng âm )
Cái lớn bắt đầu từ cái nhỏ, để có thể nói được tiếng Anh thì việc đầu tiên bạn phải đọc chuẩn từng từ. để làm được điều này bạn phải học cách phát âm chuẩn từng âm cơ bản (12 nguyên âm, 24 phụ âm và 8 nguyên âm đôi ). Bạn mất khoảng 1 tháng để có thể học cách đọc chuẩn từng âm cơ bản này
2. Trọng âm
Bạn có thể phát âm sai nhưng nếu bạn nhấn trọng âm đúng thì người bản ngữ vẫn có thể hiểu được. Tiếng Anh là ngôn ngữ của âm nhạc, khác với tiếng Việt rất nhiều, người ta chỉ nghe trọng âm là chính. Do vậy bạn phải học cách nhấn trọng âm
Trọng âm gồm có 3 yếu tố: độ to, độ cao, độ dài .điều này có nghĩa là trọng âm phải to hơn, cao hơn và dài hơn các thành phần không được nhấn trọng âm ( trong từ có từ 2 âm tiết trở lên )
Dưới đây là một số lỗi thường gặp về phát âm và trọng âm
a. Thiếu phụ âm cuối (ending sound)
Nếu bạn đọc thiếu âm cuối thì các âm sau bạn sẽ đọc như sau Ví dụ 1: five, fight, fire, fired ( bạn sẽ đọc là fai)
Ví dụ 2: one, once, won, ones ( bạn đều đọc là wan)
b. đọc các biến dạng của cùng 1 từ như nhau
Mọi người có thói quen đọc một cách tự phát các dạng của từ (danh từ, động từ, tính từ…) như nhau
Ví dụ 1: photograph, photography, photographic Ví dụ 2: economy, economic, economical
c. Thiếu trọng âm phụ
đối với các từ có từ 3-4 âm tiết trở lên thì ngoài trọng âm chính còn có trọng âm phụ. Cần phải đọc rõ các trọng âm này ( về độ to, độ cao, độ dài ) và các âm còn lại có thể đọc nuốt đi
Ví dụ: nationalization
Ví dụ 2: environmental (in,vairơn'mentl)
d. Trọng âm nhấn chưa đủ độ
Trọng âm nhấn chưa đủ độ nghĩa là trọng âm thiếu độ to, độ cao và độ dài . để nói được hay, thì trọng âm chính cần phải có âm lượng gấp 2-2.5 lần âm thường, và có độ dài cũng tương tự, còn đối với trọng âm phụ thì cũng phải 1.5-2 lần. Nhiều khi các âm không phải trọng âm có thể nuốt (đọc rất nhỏ trong cổ họng), nhưng phải nhấn các trọng âm rất rõ, rất to và dài (chưa nói là còn phải luyến nữa).
để có thể đọc chuẩn được từng từ bạn phải luyện tập rất nhiều, mất khoảng 1 tháng để luyện các âm cơ bản (nguyên âm và phụ âm ) và mất khoảng 3-4 tháng để thay máu(tùy vào mức độ đọc sai của từng bạn ). Tức là bạn phải đọc lại tất cả những từ bạn đã biết vì đa số những từ đó bạn toàn đọc sai
Bước 2: Luyện các dạng nối âm, biến âm , trọng âm trong câu
Khi bạn đã hoàn thành bước 1, nghĩa là bạn có khả năng đọc chuẩn từng từ 1 ( âm và trọng âm ) nhưng bạn nghe người bản xứ giao tiếp với nhau bạn vẫn không hiểu bởi vì khi người bản ngữ giao tiếp với nhau họ thường nối các âm lại với nhau ( nối âm, biến âm) hay là nuốt âm. Mặt khác để nghe hiểu được bạn phải làm quen vơi chất giọng accent của từng miền ( Anh –Anh, Anh-Mỹ, Anh-Úc…). Chẳng hạn như cùng là người Việt Nam nếu như bạn nghe 2 ông Nghệ An, Hà Tĩnh nói chuyện với nhau, chắc là: má ơi, chỉ có thượng đế mới hiểu được.
1. Các hiện tượng nối âm
a. Phụ âm + nguyên âm
Khi một từ kết thúc bằng phụ âm và từ tiếp theo bắt đầu bằng 1 nguyên âm thì có xu hướng nối lại với nhau
Ví dụ 1: I like it ( ai laikit )
Ví dụ 2: To find out ( tơ findaut)
b. Nguyên âm + nguyên âm ( thêm các âm trượt j, w cho dễ đọc)
Ví dụ 1: Go away ( gou (w)ơ’wei) Ví dụ 2: I also ( ai (j) ‘o:lsou)
….
2. Các hiện tượng biến âm
a. Y + T=CH
Ví dụ:
Don’t you like it? Nice to meet you How about you?
Can I get you a drink?
b. D +Y =J
Did you see it ? How did you like it? Could you tell?
Where did you send your check
…..
3. Luyện ngữ điệu trong câu
để có thể nói đúng ngữ điệu trong câu bạn cần phải nắm được từ thuộc về nội dung và từ thuộc về mặt cấu trúc. Ngoài ra ngữ điệu trong câu còn phụ thuộc vào các tình huống khác nhau, phụ thuộc vào cảm xúc của người nói…
Hầu hết các từ trong câu được chia làm 2 loại :
+Từ thuộc về nội dung : là những từ chìa khoá của một câu.Chúng là những từ quan trọng,chứa đựng nghĩa của câu.
+Từ thuộc về mặt cấu trúc : những từ không quan trọng lắm,chỉ để cho các câu đúng về mặt ngữ pháp.Nghĩa là nếu bạn bỏ qua các từ này khi nói,mọi người vẫn hiểu được ý của bạn.
Vậy phân biệt 2 loại từ này như thế nào?
- Từ thuộc về mặt nội dung : được đánh trọng âm,gồm có :
+động từ chính SELL, GIVE, EMPLOY
+Danh từ CAR, MUSIC, MARY
+Tính từ RED, BIG, INTERESTING
+Trạng từ QUICKLY, LOUDLY, NEVER
+Trợ động từ (t/c phủ định ) CAN''T ,DON''T
- Từ thuộc về mặt cấu trúc : ko đánh trọng âm
+ đại từ he, we, they
+ Giới từ on, at, into
+Mạo từ a, an, the
+Liên từ and, but, because
+Trợ động từ do, be, have, can, must
Chiến thuật luyện nói :
- Luyện từng từ: đọc từng từ một cho chuẩn rồi mới luyện đọc cả ngữ (dùng từ điển để tra phát âm và trọng âm)
-Luyện từng ngữ: đọc từng ngữ một cho chuẩn một (vài) lượt rồi mới đọc cả câu.
-Luyện từng câu: đọc từng câu một cho chuẩn rồi mới đọc cả đoạn.
Trăm hay không bằng tay quen, bởi vì sự thật là để học tiếng Anh, hay bất cứ một ngoại ngữ nào, hoặc bất kì một kĩ năng nào và để làm chủ được nó, bạn cần phải có sự lặp đi lặp lại (bắt chước ) rất nhiều lần. điều này hầu hết mọi người đều không thích và cảm thấy nhàm chán nhưng đây là điều bắt buộc các bạn. để cảm thấy không nhàm chán, bạn cần một môi trường-một môi trường luôn tiếp động lực và năng lượng cho các bạn học tiếng Anh. Tôi muốn bạn tràn đầy năng lượng, crazy khi học tiếng Anh. Và bạn đừng quên rằng 80 % thành công trong việc học tiếng Anh của bạn phụ thuộc vào tâm lý học( động lực, năng lượng, niềm tin, nguyên tắc, cảm xúc….) của bạn .
Chúng ta cùng bắt đầu nhé, trước hết bạn hãy tìm 1 bài đọc có kèm them bài nghe ( giả sử Effortless chẳng hạn). Bạn đọc file PDF 1 vài lượt rồi nghe phấn câu chuyện chính (main story) và phần từ vựng (vocabulary ) một vài lần . Sau đó bạn dùng bút chì ngắt nhịp câu, đồng thời gạch chân các trọng âm câu. Sau đó là luyện đọc, với các yêu cầu sau:
- Thong thả nói chung
- To và rõ ràng
- Nhấn trọng âm từ (1.5-2 lần dài và to hơn bình thường)
- Nhấn trọng âm câu (2-2.5 lần so với bình thường)
- Nghỉ giữa các ngữ (tuỳ vào mỗi người, thông thường là không dưới 1/3-1/2 giây)
- Dần dần nuốt các âm tiết không quan trọng như các quán từ (a, an, the); các giới từ (to, in, on, up… trừ khi ta muốn nhấn mạnh các quán từ này); và các âm không phải trọng âm trong từ đa âm tiết. Kỹ thuật nuốt âm là đọc nhỏ và lướt nhanh, gần như không để âm thoát ra khỏi cuống họng.
Cuối cùng sự khác nhau là “hành động”. Nếu bạn có 1 tư duy mở, luôn luôn học hỏi, kiên trì học tập và sẵn sàng đầu tư thời gian cho việc học tiếng Anh thì tôi tin chắc rằng bạn có thể nói tiếng Anh khá trôi chảy trong vòng 3-6 tháng. Chúc các bạn thành công
0 nhận xét :
Post a Comment
Cám ơn đã đọc bài viết!
Mã Hóa Code» Mọi thắc mắc, gợi ý hoặc bình luận xin chia sẻ bên dưới hoặc GỬI THƯ cho mình. Bạn cũng có thể liên kết với mình TẠI ĐÂY
» Những comment spamlink hoặc nói lời thô tục, khó nghe sẽ bị xóa bỏ!
» Các bạn hãy MÃ HÓA CODE trước khi chèn vào nhận xét.
» Chèn link bằng thẻ: <a href="Link" rel="nofollow">Tên</a>
» Tạo chữ <b>đậm</b> và <i>Ngiêng</i>
» Chèn hình ảnh: [img]Link_hình[/img]
Thank You!